Αχ, ας πιάσουμε ένα θέμα.. πικρό! Πολλοί με ρωτάτε “Γιατί τα σκυλιά ζουν λίγα χρόνια;” Ίσως έχετε κι εσείς ακούσει την αντίληψη ότι η ηλικία των σκυλιών μετριέται σε «σκυλίσια» χρόνια, σε αντιδιαστολή με τα «ανθρώπινα» χρόνια. Με την πάροδο των ετών οι περισσότεροι μάθαμε ότι ένας «ανθρώπινος» χρόνος μεταφράζεται χοντρικά σε επτά χρόνια στη ζωή του τριχωτού μας φίλου. Κι πολλοί από μας όχι μόνο αποδεχθήκαμε αυτή την εξήγηση ως αληθινή, μα γοητευτήκαμε κιόλας από το ότι αναπόφευκτα το λιλιπούτειο κουταβάκι μας σύντομα θα μας ξεπερνούσε –αναλογικά πάντα– σε ηλικία! Μια και έφτασε τοσο συντομα η συζητηση σε τουτο το θέμα δείτε και πόση είναι η ηλικία της γάτας σε ανθρώπινα χρόνια κάνοντας κλικ εδω!
΄Όμως ας επιστρέψουμε στο θέμα μας που σήμερα έχει να κάνει με τον φτωχο συγγενή της γάτας, τον σκύλο! Σήμερα, με την επιστημονική πείρα που διαθέτουμε, γνωρίζουμε πια ότι η παραπάνω θεωρία παραείναι απλοϊκή για να εξηγήσει τους λόγους για τους οποίους τα σκυλιά ζουν λίγα χρόνια συγκριτικά με τους ανθρώπους. Αν και υπαρχουν πολλά ξεκάθαρα σημάδια για το πότε γερνάει ο σκύλος η πραγματικότητα είναι ότι όχι μόνο υπάρχουν μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με τη ράτσα, αλλά και ότι το ανθρώπινο προσδόκιμο ζωής έχει κάνει άλματα, φτάνοντας ακόμα και τα 85 χρόνια το 2021 σε μερικά κράτη του κόσμου. Αν επιπλέον λάβει κανείς υπόψη ότι την Παλαιολιθική Εποχή ο μέσος όρος επιβίωσης των ανθρώπων κυμαινόταν μεταξύ 22 και 33 χρονών, αντιλαμβάνεται πόσο διαφορετικές είναι σήμερα οι συνθήκες όσον αφορά τα προσδόκιμα ζωής ανθρώπων και σκύλων. Άρα γιατί τα σκυλιά ζουν λίγα χρόνια;
Γιατί τα σκύλιά ζουν λίγα χρόνια; - Παράγοντες που επιδρούν στους μέσους όρους ζωής
Πριν πούμε οτιδήποτε άλλο ας δούμε πρώτα πως είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί ο υπολογισμός της ηλικίας του σκύλου με ασφάλεια!
Έχοντας πει το παραπάνω ας προχωρήσουμε! Για το ζήτημα αυτό σημαντικό ρόλο παίζουν αρκετές παράμετροι, με πρώτη και κύρια αυτή της ράτσας ενός σκύλου, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το γενετικό του προφίλ και τη γενετική προδιάθεση, στοιχεία που με τη σειρά τους καθορίζουν ως ένα βαθμό το τελικό προσδόκιμο ζωής. Πέρα από τη ράτσα όμως, σημαντική είναι και η συμβολή μιας σειράς άλλων παραγόντων, όπως οι διατροφικές συνήθειες, το επίπεδο φυσικής κατάστασης, η ενδεχόμενη ύπαρξη παθογόνων οργανισμών στην περιοχή, η πρόσβαση σε καθαρό νερό, οι διαθέσιμες υγειονομικές υπηρεσίες, η ιατρική φροντίδα και η καθημερινή ποιότητα ζωής. Γίνεται επομένως σαφές ότι όλοι οι παραπάνω παράγοντες διαμορφώνουν από κοινού το προσδόκιμο ζωής των αγαπημένων μας φίλων.
1. Βαθμός ανάπτυξης και παρεχόμενη φροντίδα
Τα είδη που αναπτύσσονται ταχύτερα παρουσιάζουν γενικά την τάση για μικρότερους χρόνους εγκυμοσύνης, γρηγορότερη οδοντοφυία, ταχύτερο τερματισμό της σωματικής ανάπτυξης καθώς και ταχύτερη επίτευξη της σεξουαλικής ωριμότητας. Σε γενικές γραμμές τα είδη αυτά παρουσιάζουν και χαμηλότερα προσδώκιμα επιβίωσης.
Στην περίπτωση μάλιστα της σύγκρισης ανθρώπων και άλλων ειδών του ζωικού βασιλείου προκύπτει ένα συναρπαστικό εύρημα: κανένα άλλο είδος δεν δείχνει επιμελέστερη μέριμνα για τα μικρά του από τον άνθρωπο. Σκεφτείτε ότι ένας έφηβος, για παράδειγμα, απολαμβάνει μετά το πέρας της παιδικής του ηλικίας ένα τέτοιο επίπεδο γονεϊκής υποστήριξης που η επιβίωσή του είναι στην ουσία εγγυημένη, κι αυτό με τη σειρά του συμβάλλει στα μειωμένα ποσοστά θανάτου και στην αντίστοιχη άνοδο των ποσοστών μακροζωίας του ανθρώπινου είδους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ: Ποια είναι η ηλικία σκύλων σε ανθρώπινα χρόνια
2. Φυσική εξέλιξη
Οι στατιστικές έχουν δείξει ότι οι λύκοι που βρίσκονται υπό ανθρώπινη φροντίδα απολαμβάνουν αυξημένα προσδώκιμα ζωής που κυμαίνονται από 15 έως 20 έτη, την ώρα που τα εξημερωμένα τους ξαδερφάκια, οι αγαπημένοι μας σκύλοι, πεθαίνουν πολύ νωρίτερα, ακόμα και από τα 7 τους χρόνια (ενώ το μέγιστο προσδώκιμο πολύ σπάνια ξεπερνάει τα 15 έτη). Ποια είναι όμως η εξήγηση που κρύβεται πίσω απ’ αυτό το φαινομενικό παράδοξο; Γιατί άραγε τα σκυλιά ζουν λιγότερα χρόνια;
Για να απαντήσουμε σ’ αυτό το ερώτημα θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας κι άλλους παράγοντες. Ένας από τους σημαντικότερους έχει να κάνει με τις γενετικές τροποποιήσεις που έλαβαν χώρα κατά τη διαδικασία της δημιουργίας νέων ρατσών. Κατά τη διαδικασία της εμφύσησης συγκεκριμένων σωματικών χαρακτηριστικών στα υπό διαμόρφωση είδη, οι εκτροφείς προέβησαν σε δραματική μείωση του εύρους των γενετικών αποθεμάτων, επιτρέποντας τη συνέχιση της ύπαρξης μεμονωμένων μόνο περιπτώσεων με πολύ ιδιαίτερα σωματικά χαρακτηριστικά, με τελικό στόχο αυτά να περάσουν στα υπό αναπαραγωγή είδη.
Έξω στο φυσικό περιβάλλον αντίθετα, η αναπαραγωγή δεν ρυθμίζεται προφανώς με κανένα τεχνητό τρόπο, γεγονός το οποίο μεταφράζεται σε πολύ ευρύτερη γενετική ποικιλότητα, καθώς η ίδια η φύση «επιλέγει» τα χαρακτηριστικά που θα περάσουν από γενιά σε γενιά. Στη φύση λοιπόν τα γονίδια που τελικά κληρονομεί ένα είδος είναι αυτά που διέθεταν κάποια μέλη της φυλής που κατόρθωσαν τελικά να επιβιώσουν και να προσαρμοστούν στις αλλαγές και τις νέες προκλήσεις που τους έθεσε το ίδιο το φυσικό περιβάλλον.
ΑΜΕΣΑ ΣΧΕΤΙΚΟ: Πόσα χρόνια ζουν τα σκυλιά, ημίαιμα και καθαρόαιμα
Κατά κανόνα τα αρσενικά, ως ισχυρότερα και πιο κυρίαρχα, είχαν προφανώς τον κύριο λόγο κατά την εποχή του ζευγαρώματος, ενώ για τα θηλυκά αυτό ίσχυε μόνο για τα ανθεκτικότερα, αυτά δηλαδή που είχαν τη δυνατότητα αναπαραγωγής και, σε μερικές περιπτώσεις, γαλακτοφορίας και θηλασμού. Και στη φύση το έργο της επιβίβωσης –πόσο μάλλον αυτό της αναπαραγωγής– των πιο φιλάσθενων ή αδύναμων ζώων καθίσταται εξαιρετικά δυσχερές, με άμεση συνέπεια τη διακοπή του περάσματος των γονιδίων τους στην επόμενη γενιά του είδους.
SUPER SOS
To βιβλίο του Τσίτσου “Τσίτσος, η γάτα που μιλούσε πολύ” κυκλοφόρησε και η 1η Έκδοση κοντεύει να εξαντληθεί
Ενισχύστε τον Τσίτσο και τις 150 Τσιτσόγατες παραγγέλνοντάς το από ΕΔΩ
Όσο σκληρή κι αν ακούγεται, η φράση «οι δυνατότεροι επιβιώνουν» αποτυπώνει τελικά μια αδιαμφισβήτη αλήθεια της φύσης, η οποία αποτελεί εχέγγυο της επιβίωσης και της ευημερίας του συνόλου του είδους. Γι’ αυτό τον λόγο άλλωστε τα φυσικά χαρακτηριστικά του κάθε είδους μεταβάλλονται με πολύ βραδείς ρυθμούς κατά τη διάρκεια ακόμα και πολύ μεγάλων χρονικών περιόδων.
3. Εκτροφή
Διαμετρικά αντίθετη ήταν η προσέγγιση κάποιων εκτροφέων σκύλων, οι οποίοι έβαλαν στόχο την όσο το δυνατόν ταχύτερη παραγωγή μίας ευρείας γκάμας ρατσών με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η επίτευξη αυτού του στόχου κατέστη δυνατή με την αναπαραγωγή ενός εξαιρετικά περιορισμένου αριθμού μεμονωμένων ζώων, πυροδοτώντας όμως ταυτόχρονα και τη συρρίκνωση των γενετικών αποθεμάτων. Πέρα λοιπόν από αυξημένες πιθανότητες να τους μεταβιβαστούν τα «ανώτερα» σωματικά χαρακτηριστικά στα οποία στόχευε εξαρχής αυτή η διαδικασία, τα μικρά είχαν και εξίσου, αν όχι μεγαλύτερες, πιθανότητες να τους μεταβιβαστεί κάποιο υποτελές γονίδιο.
Στα ελαττωματικά γονίδια υπάρχει μια κωδικοποίηση ανατομικών αλλοιώσεων, γενετικών διαταραχών ή και προδιάθεσης για διάφορες παθήσεις. Με δεδομένο ότι κατά το ζευγάρωμα δύο θηλαστικών στο μικρό μεταβιβάζεται ένα γονίδιο από κάθε γονιό, οι επίγονοι έχουν υψηλές πιθανότητες να κληρονομήσουν κάποιο ελαττωματικό γονίδιο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότερες ράτσες σκύλων που παράγονται να παρουσιάζουν προδιάθεση για μια σειρά γενετικών ασθενειών, όπως για παράδειγμα τα Γκόλνετ Ριτρίβερ, που εμφανίζουν προδιάθεση για ανάπτυξη διαφόρων τύπων καρκίνου και όγκων στη σπλήνα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟ: 15 σημάδια ότι ο σκύλος πεθαίνει
Παράλληλα οι τροποποιήσεις των φυσικών χαρακτηριστικών του κάθε είδους έχουν αναπόφευκτα επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία τους. Γι’ αυτό τα Ντάτσχουντ, με το επίμηκες και κάπως παράξενο στην όψη σώμα τους, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε μετατοπίσεις δίσκων των σπονδύλων. Στο ίδιο πλαίσιο, σκυλιά με πλακουτσωτές μουσούδες, όπως τα Παγκ, έχουν υποστεί τόσο εκτεταμένη γενετική τροποποίηση που μοιραία κάποια στιγμή αντιμετωπίζουν μια σειρά αναπνευστικών παθήσεων γνωστών ως «σύνδρομο των βραχυκεφαλικών φυλών». Άμεσα αναγνωρίσιμα συμπτώματα αυτού του συνδρόμου είναι η δυσκολία στην αναπνοή, η μειωμένη ανοχή στη θερμότητα καθώς και η ιδιαίτερη ευαισθησία στις πάσης φύσεως ασθένειες και μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος.
Διαβάστε και το άρθρο μου για το ποια σκυλιά ζουν περισσότερο!
4. Διατροφή και διατροφικές συνήθειες
Η σύγκριση ενός λύκου με ένα σκύλο αποκαλύπτει ότι η ζωή του δεύτερου είναι πολύ πιο καθιστική, ακόμα κι αν λάβουμε ως μέτρο σύγκρισης τα σκυλιά εργασίας, καθώς είναι εξαιρετικά σπάνιο να εμφανίζει ένας σκύλος μεγαλύτερη κινητικότητα σε σχέση μ’ ένα λύκο! Οι λύκοι έχουν λοιπόν λεπτή και αθλητική σωματοδομή και τρέφονται με ακατέργαστες και πλήρεις τροφές, αποτέλεσμα συνήθως του κυνηγιού.
Οι εξημερωμένοι σκύλοι από την άλλη πλευρά έχουν πιο γεμάτα σώματα (που σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα υπερβαίνουν το αποδεκτό βάρος), γεγονός το οποίο έχει αρνητικές συνέπειες για το μυοσκελετικό και καρδιακό τους σύστημα αλλά και για τον οργανισμό τους γενικότερα. Επιπλέον την κατανάλωση των επεξεργασμένων τροφών που τους παρέχουμε δεν την καθορίζει η σωματική τους κατάσταση. Παράλληλα, όλως παραδόξως, φαίνεται να έχουν κληρονομήσει ορισμένες από τις σύγχρονες ανθρώπινες ασθένειες, όπως ο διαβήτης.
Αφού εξηγήσαμε γιατί τα σκυλιά ζουν λίγα χρόνια, ας δούμε και το ποια σκυλιά ζουν λιγότερο!
Συμπεράσματα
Από τα παραπάνω καθίσταται επομένως σαφές ότι το προσδώκιμο ζωής ενός είδους αποτελεί συνάρτηση μιας σειράς παραγόντων. Ένα γενικό συμπέρασμα που ανακύπτει είναι ότι τα είδη με ταχύτερη ανάπτυξη καταλήγουν να ζουν λιγότερο. Επιπλέον οι αγαπημένοι μας τριχωτοί σύντροφοι ζουν κατά τεκμήριο ακόμα λιγότερα χρόνια συγκριτικά με τους άγριους προγόνους τους, κυρίως λόγω των γενετικών τροποποιήσεων που αποτέλεσαν τον στόχο κατά τη διάρκεια της δημιουργίας νέων ειδών και τη συνεπακόλουθη προδιάθεση για εμφάνιση διαφόρων νόσων (τσέκαρε το άρθρο μου πόσο ζουν τα σκυλιά με καρκίνο), απότοκο της απώλειας της γενετικής ποικιλομορφίας.
