.. γράφει ο δαιμόνιος ερευνητής Στρατής Θεοφίλου
Ξέρετε γιατί στους αρχαιολογικούς μας χώρους υπάρχουν τόσες γάτες; Μα γιατί φυλάνε το αρχαίο μας πνεύμα αθάνατο. Σε αντίθεση με τα σκυλιά που φυλάνε τους ίδιους τους ανθρώπους, οι γάτες φυλάνε αυτό που μας περιβάλει και αυτό που είθισται να θεωρούμε πνεύμα και πνευματική κληρονομιά. Ακούστε να δείτε, όπως λένε και οι σοφοί μας ημών πρόγονοι, πως και γιατί…
Πρώιμη ιστορία
Πιστεύεται ότι οι γάτες αρχικά εξημερώθηκαν επειδή κυνηγούσαν ποντίκια που έτρωγαν τα σιτηρά μας, ε όχι δα, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι οι γάτες εξημερώθηκαν από μόνες τους. Δεν αναζήτησαν ποτέ τους καμία εξημέρωση, όπως τα σκυλιά, αλλά η συνύπαρξή τους με τους ανθρώπους προέκυψε φυσικά από την αμοιβαία επωφελής φύση μιας συμβιωτικής σχέσης, όταν το κυνήγι τους προστάτευε τις προμήθειες τροφίμων μας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 20+1 πράγματα που δεν γνωρίζατε για την Ιστορία τη Γάτας
Αυτή ήταν μια ευνοϊκή κατάσταση και για τα δύο είδη: οι γάτες πήραν μια αξιόπιστη πηγή θηραμάτων και οι άνθρωποι έλαβαν έλεγχο των επιζήμιων τρωκτικών. Αυτή η αμοιβαία επωφελής συμφωνία σηματοδότησε την απαρχή μιας σχέσης μεταξύ γάτας και ανθρώπου που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.
Κύπρος - το σημείο όπου βρέθηκε το πρώτο σημάδι συνύπαρξης γάτας με άνθρωπο
Παρόλο που η ακριβής ιστορία της ανθρώπινης αλληλεπίδρασης με τις γάτες είναι ακόμα ασαφής, ένας ρηχός τάφος που ανακαλύφθηκε το 1983 στην Κύπρο και χρονολογείται από το 7500 π.Χ., κατά τη Νεολιθική περίοδο, περιέχει έναν ανθρώπινο σκελετό θαμμένο τελετουργικά με πέτρινα εργαλεία. οξείδιο του σιδήρου και μια χούφτα κελύφη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το Μοναστήρι των Γατών στην Κύπρο
Σε ξεχωριστό μικροσκοπικό τάφο, 40 εκατοστά από τον τάφο του άνδρα, βρισκόταν μια γάτα οκτώ μηνών, το σώμα της οποίας ήταν προσανατολισμένο στην ίδια δυτική κατεύθυνση με τον ανθρώπινο σκελετό. Οι γάτες δεν είναι εγγενείς της Κύπρου. Αυτό είναι απόδειξη ότι οι γάτες εξημερώθηκαν όταν η ανθρωπότητα ίδρυσε τους πρώτους οικισμούς στο τμήμα της Μέσης Ανατολής γνωστή και ως η Γόνιμη Ημισέληνος.
H Γάτα στην Μινωϊκή Κρήτη
Είναι πολύ πιθανό οι γάτες των κατοίκων των Μινωικών πόλεων να υιοθετήθηκαν από την Κύπρο. Έχουμε βάσιμες ενδείξεις από ευρήματα στον ευρύ αυτό χώρο. Και παραθέτω και μια τοιχογραφία από σπίτι στο ακρωτήρι της Σαντορίνης, εκείνης της περιόδου. Για να διευκρινίσω απλώς, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η γενεαλογία των σύγχρονων γατών χρονολογείται γύρω στο 4500 π.Χ. και προέρχεται από την Ευρώπη και τη Νοτιοανατολική Ασία. Οι σύγχρονες γάτες προέρχονται από δύο κύριες γενεαλογικές συστάδες, πάντως.
Η Γάτα στην Ηπειρωτική Ελλάδα
Οι οικόσιτες γάτες πιθανότατα εισήχθησαν για πρώτη φορά στην ηπειρωτική Ελλάδα και στη σημερινή νότια Ιταλία ( Magna Graecia , την μεγάλη Ελλάδα) τον πέμπτο αιώνα π.Χ. από τους Φοίνικες. Η παλαιότερη αδιαμφισβήτητη απόδειξη ότι οι Έλληνες είχαν κατοικίδια γάτα είναι δύο νομίσματα που χρονολογούνται από τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ., τα οποία απεικονίζουν τους Φάλανθο και Ιόκαστο, τους θρυλικούς ιδρυτές των πόλεων του Τάραντα και του Ρήγιο (της Καλαβρίας) αντίστοιχα. Αλλά εδώ έχω ένσταση από προσωπική μελέτη: επειδή ο Λακεδαιμόνιος Φάλανθος ίδρυσε τον Τάραντα τον 7 αιώνα π.χ., προκύπτει το ερώτημα μήπως εξημερώθηκε πολύ πιο νωρίς από τον 5ο αιώνα; Το αφήνω έτσι ανοιχτό.
O ρόλος των Φοινίκων
Πιστεύεται ότι οι γάτες μεταφέρθηκαν στην Ευρώπη από Φοίνικες εμπόρους που τις διακίνησαν λαθραία από την Αίγυπτο. Όπως αναγνωρίζεται ότι οι Φοίνικες συναλλάσσονταν εκτενώς με κάθε γνωστό πολιτισμό της εποχής, οι γάτες θα μπορούσαν να είχαν εξαπλωθεί στην περιοχή σε αρκετά τακτική βάση. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι οι γάτες κρατούνταν στα πλοία για τον έλεγχο των τρωκτικών (μέχρι και το Μεσαίωνα). Αν οι Φοίνικες όντως έφεραν τη γάτα στην Ευρώπη, όπως φαίνεται πολύ πιθανό, μπορεί να εισήγαγαν και την ελληνική σχέση της γάτας με την Εκάτη.
Μυθολογία - Η σχέση της γάτας με την Εκάτη, τον κάτω κόσμο και τη μαγεία.
SUPER SOS
To βιβλίο του Τσίτσου “Τσίτσος, η γάτα που μιλούσε πολύ” κυκλοφόρησε και η 1η Έκδοση κοντεύει να εξαντληθεί
Ενισχύστε τον Τσίτσο και τις 150 Τσιτσόγατες παραγγέλνοντάς το από ΕΔΩ
Στη μυθολογία επί τον πλείστον αναφέρεται πάντως ότι την μεταμόρφωσε σε νυφίτσα. Αυτή η εκδοχή όμως έγινε δημοφιλής κυρίως από τον Λατίνο συγγραφέα Αντόνιους Λεμπεράλις (2ος αιώνας Μ.Χ.) στο έργο του Μεταμορφώσεις, η οποία ήταν αρκετά πιασάρικη για να αντιγραφεί και να διανεμηθεί μέχρι τον 9ο αιώνα μ.Χ. και να την απολαύσει ένα ευρύ αναγνωστικό κοινό. Αυτός ο μύθος, λοιπόν, συνέδεε τις γάτες με το σκοτάδι, τη μεταμόρφωση, τον κάτω κόσμο και τη μαγεία, και με τον καιρό, αυτοί οι συσχετισμοί θα αποδεικνύονταν πολύ ατυχείς για τη γάτα. Γιατί; Διαβάστε διάφορους μεταγενέστερους θρύλους και δεισιδαιμονίες που συνδέθηκαν με την γάτα και την έκανα να υποφέρει πολύ, στο σύνδεσμο που ακολουθεί:
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διάφοροι θρύλοι και δεισιδαιμονίες για τη γάτα
Ο ανταγωνισμός της γάτας με τη νυφίτσα
Τι είπαν διάφοροι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί και φιλόσοφοι για τη γάτα
Οι σχέσεις της Γάτας με την Θεά Άρτεμη
Αργότερα, οι Έλληνες συγχρόνισαν τη θεά τους Άρτεμις με την αιγυπτιακή θεά Μπαστέτ, (για την σχέση της γάτας με την Μπαστέτ και για την θέση της γάτας στην Αρχαία Αίγυπτο κάντε κλικ στο σύνδεσμο εδώ) υιοθετώντας τις σχέσεις της Μπαστέτ με τις γάτες και αποδίδοντάς τες στην Άρτεμις. Στις Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, όταν οι θεοί φεύγουν στην Αίγυπτο και παίρνουν μορφές ζώων, η θεά Ντιάνα (όχι το αγγλιστί Νταϊάνα, το ρωμαϊκό αντίστοιχο της Άρτεμις) μετατρέπεται σε γάτα. Οι γάτες αντικατέστησαν τελικά τα κουνάβια ως τον προτιμώμενο ζώο για έλεγχο των τρωκτικών επειδή ήταν πιο ευχάριστο να τα έχουν στο σπίτι και ήταν πιο ενθουσιώδεις σαν κυνηγοί ποντικιών. Για να έρθουμε και στον Αριστοφάνη (446-386 π.Χ.) χρησιμοποιούσε συχνά τις γάτες στα έργα του σε διάφορες κωμικές καταστάσεις, και μάλιστα με την φράση του, “η γάτα το έκανε”, χαρακτηρίζοντας την αποποίηση των ευθυνών μας, τα έλεγε όλα. Και σας ερωτώ, σας θυμίζει κάτι αυτό; Ε; Γατάκια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η γάτα στην Αρχαία Αίγυπτο
Η Γάτα στη μεταγενέστερη Αρχαία Ελλάδα
Αποδείξεις
Και να μην λέτε ότι τα έχω βγάλει όλα απ το μυαλό μου, σας έχω και ντοκουμέντα. Εκτός την τοιχογραφία από την Σαντορίνη, που μια γάτα κυνηγά πτηνά (που είδαμε παραπάνω), και διάφορους αμφορείς και κρατήρες από μουσεία της νότιας Ιταλίας, που χρονολογούνται από τα μέσα του 5 π.χ. Αιώνα, με αναπαραστάσεις γατιών. Όπως επίσης ένα βάναυσο και άθλιο άθλημα, που είχαν οι πρόγονοί μας, να βάζουν να μονομαχούν σκυλιά με γάτες. Επίσης το κορίτσι με τη γάτα από την Ρώμη, και το ψηφιδωτό από την Πομπηία. Αλλά το καλύτερο το άφησα για το τέλος. Σκεφτείτε, ποιος θεός θα μπορούσε να απεικονιστεί συντροφιά με μία γάτα; Ναι; Καλά μαντέψατε. Ο Διόνυσος, από μια ρωμαϊκή τοιχογραφία, παρά πόδα και μια γάτα βέβαια.
