Οι γάτες και το ‘Χέρι του Θεού’

.. γράφει ο δαιμόνιος ερευνητής Στρατής Θεοφίλου

Αλήθεια, έχουμε μάθει σε τι είναι κατώτερα από τους ανθρώπους  οι γάτες και γενικά, όλα τα πλάσματα, τα λεγόμενα “κατώτερα από εμάς θηλαστικά”; Πάντα ήθελα να καταγράψω την δικιά μου προσωπική εμπειρία σε ότι αφορά την ζωή μου με τους τετράποδους φίλους μας. Αλλά ήθελα να υπάρχει και ανάλογη επιστημονική όσο γίνεται τεκμηρίωση για όσα θα επιδίωκα να αντιπαραθέσω. Γιατί πρόκειται για σοβαρή αντιπαράθεση. 

Σε όλους τους τομείς των λεγόμενων εφαρμοσμένων επιστημών, που προσπαθούν να κατανοήσουν συμπεριφορές και άλλες οργανικές λειτουργίες, που σχετίζονται με αυτές, πάντα υπάρχουν διαμάχες και μεγάλες διαφοροποιήσεις. Δυστυχώς δεν αποτελεί εξαίρεση και η ανάλογη επιστήμη για τα “υποδεέστερα” (ας μου επιτραπεί ο όρος) είδη.

Η επιθετικότητα ή όταν τα πράγματα μπορεί να ξεφύγουν

Ο πιο συνηθισμένος λόγος , που οι γάτες στη χώρα μας καταλήγουν στους δρόμους ή σε καταφύγια (στην καλύτερη των περιπτώσεων), είναι η επιθετικότητά τους. Η επιθετικότητα στο χάιδεμα και στο παιχνίδι είναι μια δικιά μας ευθύνη ή είναι ένα χαρακτηριστικό των γατών; Ή μήπως είναι στο χαρακτήρα του καθενός ριζωμένο ξεχωριστά ή αποκτήθηκε εμπειρικά; Μια γάτα είναι τόσο “ευαίσθητη” που η αδυναμία μας να κατανοήσουμε το αίτημά της να «σταματήσουμε» την κατάλληλη στιγμή τα δικά μας θέλω δημιουργεί εντάσεις. 

Το χάιδεμα και το παιχνίδι προκαλεί υπερφόρτωση και μας δίνει ένα επείγον μήνυμα, με τη μορφή δαγκώματος. Και όμως το δάγκωμα σημαίνει πολλά περισσότερα στην επικοινωνιακή και στην προσωπική μας διεπαφή με τα τετράποδά μας φιλαράκια. Σημαίνει και φιλί, αλλά και μια πιο παιχνιδιάρικη διάθεση για εικονική μάχη και κοινωνική επιβεβαίωση πως είμαστε σε μια γονική σχέση ή και ομάδας. Κατά κύριο λόγο είναι εκπαίδευση του μελλοντικού θηρευτή. Αλλά εμείς δεν θέλουμε θηρευτή σπίτι μας, παρά μια καλή γατούλα. Κι όμως πρέπει να ακούμε και εμείς, τι θέλουν και αυτές;;;

Η επιθετικότητα του παιχνιδιού, είναι πολύ συνηθισμένο σε όλα τα ζώα θηρευτές. «Ένα δάγκωμα χαϊδευτικής επιθετικότητας είναι ένα δικό μας λάθος που δεν καταλαβαίνουμε τη γλώσσα των γατών μας». Είναι τα λόγια του ειδικού συμπεριφοράς της γάτας Χάρι Σάμπιν. Παρακολουθώντας τα μικρά της τίγρης στο ζωολογικό κήπο, ένα κοριτσάκι αναρωτήθηκε: «είναι τόσο χαριτωμένα, σαν γατάκια! Βάζω στοίχημα ότι οι άνθρωποι του ζωολογικού κήπου τα κρατούν στην αγκαλιά τους και τα χαϊδεύουν!». Ο πατέρας της χαμογέλασε και της απάντησε: «Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι μεγαλώνουν και πώς εξηγείς σε μια γάτα 500 κιλών, που δεν μπορεί να καθίσει στην αγκαλιά σου, ότι το δάγκωμα της είναι πολύ επικίνδυνο;»

Σε κάποιο ανάλογο παιδικό κήπο με μικρό τιγράκι και άγρια γατιά να παίζουν στα χέρια μου, με τα κοφτερά, κατά πολλή περισσότερο από τις οικόσιτες γάτες μας, θυμήθηκα όλη αυτή την ιστορία και την πρώτη βασική προσέγγιση του Χάρι, και αποτέλεσε για μένα έναυσμα μιας διαφορετικής ματιάς σε όλο αυτό το θέμα. Μαζί με τα τόσα χρόνια γατίσιας παιδείας.

Το 'χέρι του θεού' και το ένστικτο του κυνηγού

Οι γάτες είναι δεινοί θηρευτές, όπως μπορεί να επιβεβαιώσει όποιος έχει παρακολουθήσει μια γάτα να καταδιώκει ένα ζωύφιο. Το παιχνίδι του θηράματος ξεκινά μόλις ανοίξουν τα μάτια τους και μπορούν να σταθούν στα πόδια τους. Γι’ αυτό είναι σημαντικό τα νεαρά γατάκια να υιοθετούνται με γατάκι παρόμοιας ηλικίας. Αυτό όχι μόνο παρέχει έναν “συμπαίκτη” στην καταδίωξη, στη μάχη, στο δάγκωμα και στο νύχι, αλλά τα γατάκια θα συνειδητοποιήσουν γρήγορα ότι το δάγκωμα και το νύχι βλάπτουν σοβαρά τον άλλον, και θα μετριάσουν την επιθετικότητά τους… Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε πρέπει να ασχοληθούμε εμείς οι ίδιοι με την παιδεία τους. Και όπως θα τους επιτρέψουμε να παίζουν με τα χέρια μας ανεξέλεγκτα, έτσι θα πάθουμε και πολλές γρατσουνιές. Οι περισσότεροι θα σας πούνε, μην αφήσετε στην γάτα να παίζει με τα χέρια σας. Οι περισσότεροι αυτό θα σας πουν. Αλλά υπάρχει και μια διαφορετική άποψη πλέον.

ΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΦΕΡΕ Η ΚΟΥΒΕΝΔΑ:
14 τιπς για να μην σας δαγκώνει η γάτα σας

Εδώ να θυμίσω για την δομή του εγκεφάλου της γάτας, όπως και το επίπεδο συνειδησιακής αντίληψης, είναι σε σημεία που οι φυσιολόγοι το συγκρίνουν με αυτό του ανθρώπινου μωρού. Εκ τούτου, δεν δύναται να κατανοήσουν αμέσως εάν το παιχνίδι τους μπορεί να βλάψει σοβαρά. Και για να έχουμε και ένα μέτρο σύγκρισης, το ανθρώπινο χέρι είναι η ουρά της μαμάς, με την οποία το μικρό θα μάθει να παίζει, θα είναι σε εγρήγορση, να έχει γρήγορα αντανακλαστικά. Για αυτό και τα γατάκια που απογαλακτίζονται νωρίς χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευσή τους, να μην γίνουν υπερβολικά επιθετικά. Και να θυμίσω ακόμη κάτι. Οι γάτες είναι αρκετά έξυπνες, για να μην καταλάβουν ότι κάτι τρέχει με τις πληγές στο χέρι μας. Αρκεί μια προσφώνηση, ένα “όχι” και σταματάει το παρατράγουδο, που οι ίδιοι έχουμε δημιουργήσει, αφήνοντας ανεξέλεγκτα να καταπονούν το κατά τα άλλα “το χέρι του θεού” για αυτά, ίσως και κάτι περισσότερο για κάποιους. Όσοι πιστεύουν πως το “όχι” είναι ανέφικτο σαν εντολή για μια γάτα, ας αναλογιστούν, στα μικρά παιδιά, τα δικά μας, μήπως το “όχι” δεν είναι το ίδιο ενδεικτικό της ανάλογης παιδείας που δίνουμε οι ίδιοι; Άρα δεν είναι η ευθύνη μιας γάτας οιαδήποτε παρεκτροπή στο παιχνίδι, ούτε είναι απαγορευτικό το να παίζουμε με γυμνά χέρια με το τετράποδο φιλαράκι μας. Δεν παίζουμε και δα με ρεύμα…

Αρκετοί νέοι γατογνώστες πλέον συμβουλεύουν, ότι πλέον οι παλιές πεποιθήσεις, το να αποφεύγουμε να προσφέρουμε το ίδιο μας το σώμα ως ένα τόπο αναψυχής και παιχνιδιού στα γατάκια, είναι μια λαθεμένη στάση, που στην ουσία μας απομακρύνει από την άμεση επαφή και εμπιστοσύνη που χτίζουμε με τα μικρά αυτά πλάσματα. Αυτό που πρέπει να τους παρέχουμε, εκτός τροφή και στέγη είναι αγάπη και εκπαίδευση. Θα εκπλαγείτε το πόσο εύκολα μαθαίνουν, και το πόσο διαφορετικά αντιμετωπίζουν το κόσμο γενικά με μια βασική εκπαίδευση. 

Οι γάτες έχουν μέσα τους έμφυτο το κομμάτι της τάξης και της ενσυναίσθησης, και πολύ καλά καταλαβαίνουν όταν προκαλούν πόνο. Επίσης είναι τόσο χαρισματικές, που θα καταλάβουν αμέσως όταν θα τις προσεγγίζετε με φόβο και επιφυλακτικότητα. Όπως στο να τους προσφέρετε πανάκριβα παιχνίδια, αποφεύγοντας οι ίδιοι να εμπλακείτε στα παιχνίδια τους, που και αυτές θα ανταποκριθούν ανάλογα, ως αποτέλεσμα μερικοί άνθρωποι απορούν “μα γιατί η γάτα μου είναι λίγο απόμακρη πλέον και ψυχρή”.

Τα ίδια ισχύουν και στα ίδια σας τα παιδιά, το πόσο καταλαβαίνουν το αληθινό και το άμεσο, το διαπιστώνουμε καθημερινά στη ζωή μας. Ο χρόνος να αφιερώνετε σε αυτά και στο παιχνίδι θα σας κάνει να έρθετε πιο κοντά, και να αποκτήσετε και ανεκτίμητο χώρο εμπιστοσύνης και ακόμη περισσότερη αγάπη αλλά και εκτίμηση για τα χαρίσματα εκατέρωθεν. Χρειάζεται όμως χρόνο, προσοχή και περισσότερη εκπαίδευση για τους πιο ατίθασους (θα ασχοληθούμε στο επόμενο θέμα μας με επαναστατικά νέα δεδομένα), και επίσης και την πολύ σημαντική παράμετρο της στείρωσης, σε θέματα καθαρά επιθετικής φύσεως. 

Είστε έτοιμοι για την υπέρβαση και την αφοσίωση που απαιτείται, ή απλά θα αφήσετε έτσι ο χρόνος και η ακαταστασία να δημιουργήσουν ένα εντελώς ανεξέλεγκτο χαρακτήρα του κατοικίδιου σας;

Τα πάντα είναι θέμα ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ

Το παιχνίδι με τα χέρια μας μπορεί να διδάξει τη γάτα μας να είναι επιθετική αλλά και να την διδάξει να είναι ακόμη πιο τρυφερή. Εμείς διαλέγουμε αυτό που θέλουμε. Η εναλλακτική λύση για τη δημιουργία μιας γάτας που παίζει ανεξέλεγκτα, και μπορεί κάποια μέρα να καταλήξει σε ένα καταφύγιο ή στη χειρότερη των περιπτώσεων στο δρόμο, που χαρακτηρίζεται ως επιθετική (και αντιμετωπίζει ένα ζοφερό μέλλον), είναι πραγματικά πολύ απλή. 

Αν όμως θέλουμε να έχουμε μια υγιή γάτα, να χαιρόμαστε την τρυφερότητα και όλα τα όμορφα που μας προσφέρει, χρειάζεται μια αμοιβαία εμπιστοσύνη, λίγη εκπαίδευση, και τίποτε άλλο. Και οπωσδήποτε, λίγη αυστηρότητα. Όχι τιμωρίες, ούτε αδιαφορία. Οι γάτες είναι μοναδικά και πανέξυπνα πλάσματα, αλλά όπως όλα να έμβια ΌΝΤΑ, είναι απαραίτητο να υπάρχει πάντα μια τάξη για να εμπεδώσει μια κατά προσέγγιση εκπαίδευση, και το βασικότερο απ΄ όλα, να υπάρχει αμοιβαία ΕΜΠΙΣΤΟΣΎΝΗ. Και αυτή χτίζεται με υπομονή, χρόνο και αγάπη.

.. και μια καθαρά κτηνιατρική προσέγγιση

Η απλά αποτροπή στο να παίζουμε με το χέρι μας, δεν είναι η λύση, λέει Ο Μόργκαν Σάφερ, σε μια τοποθέτηση, για την ενηλικίωση της γάτας. Και συμπληρώνει ότι μετά το δέκατο μήνα μια γάτα ωριμάζει και κατανοεί κατά πολύ, ακόμα και θέματα ψυχολογικής φύσεως.

Και αναλύοντας περαιτέρω συμπληρώνει: Ενώ η επιθετικότητα μπορεί συχνά να είναι σημάδι άγχους ή φόβου, σε μια μεγαλύτερη γάτα που δεν είχε προηγουμένως δείξει σημάδια επιθετικότητας, θα μπορούσε να είναι ένδειξη παθολογικής κατάστασης. Εάν η γάτα σας έχει γίνει όλο και πιο εκκεντρική ή ευερέθιστη, εξετάστε το ενδεχόμενο περαιτέρω έρευνας για μια υποκείμενη αιτία.

ΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΕΦΕΡΕ Η ΚΟΥΒΕΝΔΑ:
Δάγκωμα γάτας - Πως να το αντιμετωπίσω

Η αρθρίτιδα είναι μια επώδυνη κατάσταση. Εάν η γάτα σας φαίνεται λιγότερο ενθουσιώδης που τη χαϊδεύετε, μπορεί να οφείλεται στο ότι την ενοχλούν οι αρθρώσεις της και να σας δαγκώσει άνευ αιτία. Η απώλεια όρασης και ακοής μπορεί να προκαλέσει τη γάτα σας να τρομάξει εύκολα, κάνοντάς την να φαίνεται ξαφνικά επιθετική. Ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει ευερεθιστότητα, επομένως η νέα γκρινιάρα θα πρέπει να δικαιολογεί τον έλεγχο θυρεοειδούς και ορμονών.

Εν κατακλείδι.. το Χέρι του Θεού είναι ό,τι η ουρά της μαμάς γάτας για την εκπαίδευση της γάτας

Αυτά  κατά βάση είναι τα νέα δεδομένα μιας παρεξηγημένης συμπεριφοράς. Επίσης σε μας τους ανθρώπους αρέσει η εύκολη λύση, ή καταφύγιο ή έξω στο δρόμο, για όσους δεν είναι στα πλαίσια μιας δικιά μας ανεκτικότητας. Επίσης μας αρέσει να κατηγοριοποιούμε συμπεριφορές, σε μικρά κουτάκια βάζουμε ταμπέλες, γάτα επιθετική, ζώο κακό!!! Πόσο λάθος έχουμε κάνει και κατατρέχομαι την γάτα ως κάτι ανάλογο τόσα χρόνια. Το ίδιο μοτίβο. Πόσες φορές, ζώα στα αζήτητα, λόγου προβληματικής συμπεριφοράς, μεταμορφώνονται σε κάτι τόσο απροσδόκητα όμορφο, όταν βρούνε κατανόηση αγάπη και υπομονή από τους ανθρώπους τους. Δεν ευθύνεται το ίδιο το κατοικίδιο, σε μεγάλο βαθμό φταίει η δικιά μας νοοτροπία.

Η καθαρά δικιά μου αντιμετώπιση δεν με έχει προδώσει. Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη ακόμα και με τα άγρια γατιά. Για όσους έχουν δαγκωθεί από αυτά, ξέρουν ότι δεν παίζεις με ένα σοβαρό δάγκωμα. Αν όμως το παιχνίδι είναι να γίνει με το χέρι, δείξτε στο φίλο σας όταν πονάτε. Θα ξέρει ότι σας προκαλεί πόνο. Και θα είναι προσεκτικός την άλλη φορά. Εγώ δεν έχω ούτε μια αμυχή από δαύτες, αν και αφήνω με άνεση να γίνεται παιχνίδι, και όταν αγριεύουν τα πράγματα, ένα “όμορφα” ως προειδοποίηση, παγώνει την επίθεση, εκτός από ατυχήματα και όταν τα βάζω με μη εξημερωμένες, για λόγους ιατρικούς, εκεί όντως ματώνω και ψυχικά.

Δείξτε την απαιτούμενη εμπιστοσύνη όση μας δείχνουν και αυτά. Και όλα θα πάνε καλά. Σας το εγγυώμαι. Και σας ευχαριστώ που με ακούσατε.

* Για όσους δεν γνωρίζουν, “Το χέρι του Θεού” είναι μια φράση που εμπνεύστηκε από το γκολ που σημείωσε ο “θεός” του ποδοσφαίρου Μαραντόνα, στο μουντιάλ το 1986. Εξού και η επικεφαλίδα του άρθρου…

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *