Αν και η εικόνα μιας μοναχικής γάτας που σουλατσάρει από εδώ και από κει είναι μια πολύ συνηθισμένη εικόνα είναι εξίσου συχνό και το φαινόμενο να οργανώνονται γάτες σε αποικίες, σε οργανωμένες ομάδες όπου όσο και αν σας φαίνεται απίθανο υπάρχουν κοινωνικοί ρόλοι, αυστηρή ιεραρχία με γάτες “ανώτερες” και άλλες .. “κατώτερες”!
Το παράδειγμα ιεραρχίας της γατοαυλής
Κάτι τέτοιο βέβαια ειδικά για μένα είναι μια καθημερινότητα, όντας η βασίλισσα της γατοαυλής και στην κορυφή της ιεραρχίας! Αλλά και στην γατοαυλή υπάρχει ιεράρχηση.. όλες οι γάτες δεν είναι ίσες. Διακρίνω 3 που φαίνεται να είναι ανώτερες των άλλων: o Κινέζος, ο Ασπρομαυρέ και ο Σκλαβενίτης, γάτες που κανείς δεν τις πειράζει – παρά μόνο λίγες φορές μαλώνουν μεταξύ τους!
Υπάρχουν επίσης οι γάτες που φαίνεται να ανήκουν στην μεσαία τάξη, γάτες που είναι γενικά αγαπητές, έχουν λίγες ενοχλήσεις από άλλες γάτες, δεν αμφισβητείται η θέση τους στην αποικία και κανείς δεν θα τις διώξει. Μια τέτοια γάτα ας πούμε είναι η Μπαλού, ή ο Αδόλφος!
Στη βάση της κοινωνικής πυραμίδας θα έλεγα ότι βλέπω μερικές γάτες που μοιάζουν να υπολείπονται των υπολοίπων, που με δυσκολία κρατούν τη θέση τους στην αυλή, δεν περνούν πάρα πολλές ώρες εκεί (όπως ο Μικρουτσέλος, ο Μπίλης κλπ) και συνήθως είναι αρκετά φοβισμένες και συχνά αναγκάζονται να αντέξουν καταστάσεις εκφοβισμού!
Στην πιο ακραία θέση υπάρχουν γάτες που εκδιώχθηκαν από την γατοαυλή, όπως η Μονο (η μονοφθαλμη γατούλα που κατάφερε να την διώξει μετά από άγριες επιθέσεις ο Κινέζος).
ΙΣΩΣ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ: Γνωρίστε τις γάτες της αυλής του Τσίτσου
Έχουν οι γάτες κοινωνικές δομές και ιεραρχία;
Ας δούμε όμως τι λένε τα επιστημονικά ευρήματα για την ιεραρχία των γατοκοινωνιών:
Άγρια αιλουροειδή
τα περισσότερα άγρια αιλουροειδή ειναι μοναχικά ζώα που έχουν το καθένα την δική του επικράτεια και συχνά μπορεί να έχουν συμπλοκές με άλλες για να την διατηρήσουν. Βέβαια έχουν βρεθεί δείγματα κοινωνικών δομών στα τσιτάχ, τα λιοντάρια και στους λύγκες!
Έχοντας πει όλα αυτά ας δούμε τι συμβαίνει στο είδος της γάτας:
Αποικίες μη εξημερωμένων γατών
Για καιρό οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι ανεξημέρωτες γάτες (γάτες που ζουν χωρίς τη βοήθεια του ανθρώπους) συγκεντρωνόταν σε μια περιοχή λόγω του ότι εκεί βρισκόταν μια πηγή φαγητού και απλώς ανέχονται η μια την άλλη. Πίστευαν ότι η σταθερή παροχή τροφής ήταν ισχυρότερη παρόρμηση από το να έχουν η κάθε μία τη δική της περιοχής.
Περεταίρω έρευνα όμως έδειξε ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι! Τα ευρήματα δείχνουν ότι σχηματίζονται γατοκοινωνίες με μητριαρχική δομή, παρόμοιες με αυτές που εγκαθιδρύονται από τα λιοντάρια! Τα θηλυκά συνεργάζονται σε ένα επίπεδο ώστε τα μικρά τους να μεγαλώνουν σε ένα ιδιότυπο κοινόβιο, σαν να είναι παιδιά όλων των ενήλικων γατών. Οι μητέρες μάλιστα θα συνεραστούν για αποκρούσουν απειλές, όπως αρσενικούς γάτους που ψάχνουν να ζευγαρώσουν.
Οι ερευνητές βρήκαν ακόμη ότι το φύλο, το μέγεθος του σώματος και η ηλικία των αδέσποτων γατών μμπορεί να επηρεάσουν την σειρά με την οποία τρέφονται. Ενήλικες αρσενικοί συνήθως τρώνε πρώτοι και τους ακολουθούν τα θηλυκά. Μέσα σε αυτά τα γκρουπ οι μεγαλύτερες και γηραιότερες γάτες τρώνε πρώτες! Στα αρσενικά ο καθοριστικός παράγοντας είναι η ηλικια και στα θηλυκά το μέγεθος του σώματος.
Πριν όμως από τις ενήλικες γάτες τρώνε τα μικρά γατάκια που έχουν πρωτεραιότητα τόσο από τα ενήλικα αρσενικά όσο και τα θηλυκά!
SUPER SOS
To βιβλίο του Τσίτσου “Τσίτσος, η γάτα που μιλούσε πολύ” κυκλοφόρησε και η 1η Έκδοση κοντεύει να εξαντληθεί
Ενισχύστε τον Τσίτσο και τις 150 Τσιτσόγατες παραγγέλνοντάς το από ΕΔΩ
Αποικίες εξημερωμένων γατών εκτός σπιτιού
Οι κοινωνικές δομές που δημιουργούνται σε μια συνάθροιση οικιακών (εξημερωμένων) γατών είναι μια τελείως άλλη υπόθεση. Οι εξημερωμένες γάτες έχουν μάθει να προσαρμόζουν τις κοινωνικές δομές τους στις συνθήκες του ανθρώπινου περιβάλλοντος, από τότε που άρχισαν να ζουν κοντά στις ανθρώπινες κοινωνίες, περίπου 12000 χρόνια πριν την εποχή μας.
Η πληθώρα θηραμάτων οδήγησε πολλές γάτες να ζουν στην ίδια περιοχή, κοντά στους ανθρώπους και να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους. Οι γάτες σε αυτές τις αποικίες συχνά είναι διατεθειμένες να ζουν και να διαφεντεύουν σχετικά μικρές επικράτειες. Αυτό είναι ευκολότερο αν η γάτες είναι στειρωμένες. Μερικές γάτες προτιμούν την συντροφιά μιας συγκεκριμένης γάτας και θα παρουσιάσουν συγκεκριμένη συμπεριφορά μόνο με τη συγκεκριμένη γάτα. Η επιλογή φίλων δεν εξαρτάται από τη συγγένεια ή το φύλο.
Αποικίες εξημερωμένων γατών εντός σπιτιού
Ακόμη και μέσα στα σπίτια οι γάτες θα κατοχυρώσουν μικρά κομμάτια ως “περιοχή τους”. Δεν διατίθενται να την μοιραστούν εκτός αν είναι ζευγάρι με κάποια άλλη γάτα. Μια γάτα μπορεί να επιλέξει τον καναπέ, ενώ μια άλλη μια αναπαυτική πολυθρόνα. Κάθε γάτα θα μαρκάρει την περιοχή της (με τις οσμές της που εκκρίνονται από αδένες στο πρόσωπο και στα πατουσάκια) και οι άλλες γάτες οφείλουν να μην την καταπατούν.
Μερικές από τις γάτες θα είναι πιο κυριαρχικές ακόμη και αν δεν μαλώνουν ανοιχτά μεταξύ τους. Οι γάτες αντιλαμβάνονται την κοινωνική τους θέση, την ιεραρχία χωρίς να χρειαστούν μάχες, αλλά με πιο διακριτικούς τρόπους όπως με τη γλώσσα του σώματος και την χρήση φερομονών. Όταν μια νέα γάτα εισέλθει σε ένα σπίτι ή αν ένα μικρό γατάκι ωριμάσει είναι πολύ πιθανό να προκληθούν αναταραχές και ανακατατάξεις στην ιεραρχία!
Να πούμε σε αυτό το σημείο ότι οι γάτες δοκιμάζουν/τεστάρουν την υπάρχουσα ιεραρχία με διάφορες συμπεριφορές που βασίζονται κυρίως στο άπλωμα των φερομονών τους και συχνά με την βοήθεια αυτών επιχειρών τις αναίμακτες, σιωπηλές επαναστάσεις και την εγκαθίδρυση νέας τάξης πραγμάτων. Το ίδιο πάνω κάτω συμβαίνει και όταν μια παλιά, ιεραρχικά ανώτερη γάτα πεθαίνει και πρέπει να δημιουργηθεί μια καινούρια ισορροπία!
Πως μπορείτε να καταλάβετε ποιες είναι οι ψηλότερες γάτες στην ιεραρχία;
Μπορεί να σας φαίνεται απίθανο αλλά το τρίψιμο κυρίως με το κεφάλι (κεφαλιές), αλλά και με το σώμα είναι ένας βασικός τρόπος για να εντοπίσετε την ιεραρχεία σε μια γατοαποικία. Γάτες οι οποίες είναι ψηλότερα στην ιεραρχία δέχονται το τρίψιμο πολύ περισσότερων γατών, που με αυτό τον τρόπο απλώνουν τις οσμές τους στις άλλες γάτες και προσπαθούν να εντείνουν τους δεσμούς με τις ισχυρές γάτες! Αντίθετα τις χαμηλότερες γάτες.. ούτε να τις φτύσει κανείς!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Γιατί οι γάτες κάνουν... κεφαλιές;
Τέλος ένα άλλο συμπέρασμα στο οποίο έχω εγώ καταλήξει είναι ότι ουσιαστικά οι ιεραρχικά ανώτερες γάτες δεν είναι φοβισμένες, ενώ οι κατώτερες είναι συχνά αγχωμένες, φοβισμένες, με έντονη ηχητική δράση για να κρατήσουν μακριά γάτες που μπορεί να τολμήσουν να τις χτυπήσουν.
