.. γράφει ο δαιμόνιος γατοερευνητής Στρατής Θεοφίλου
Η χάρη και
η αγάπη της γάτας»
Ετσούτζιν
Οι τέχνες είναι μια επινόηση ανθρώπινη, για να μπορεί ο άνθρωπος να αναδείξει το ωραίο και το εσώτερο της φύσης. Μα το να είσαι γάτα, είναι μια επινοημένη τέχνη της φύσης στο να αναδείξει το ωραίο της ίδιας και στον άνθρωπο τα βαθύτερα συναισθήματα για τη μοναδικότητα της ζωής. Εξού και η βαθιά σύνδεση τέχνης και γάτας. Και όσο αφορά την άπω ανατολή, εκεί αυτή η σύνδεση κρατάει αιώνες.
Απ τα βάθη της ιστορίας της, η Ιαπωνία έχει αναπτύξει κατά κόρων μοναδική αλληλοεπίδραση με αυτό που θεωρούμε ομορφιά. Κατά συνέπεια, η γάτα παίρνει την ανάλογη θέση σε όλο αυτό. Στη ζωγραφική, στη μουσική, και ιδιαίτερα στη λογοτεχνία της. Ένα είδος ποίησης, τα τρίστιχα χαϊκού, έχουν γίνει τόσο δημοφιλές στο δυτικό κόσμο, που δεν αφήνουν κανένα ασυγκίνητο στην ανάγνωσή τους.
Έτσι οι λάτρεις των γατών και της ιαπωνικής ποίησης χαϊκού, αποφάσισαν να δουν τι θα γινόταν αν συνδυάζαμε αυτά τα δύο πράγματα. Τι μπορεί να είναι πιο χαριτωμένο από τις μαλακές και χνουδωτές γάτες για αυτούς; Και τι πιο φιλοσοφικό από την ιαπωνική ποίηση; Θα φαινόταν περίεργο να συνυπάρχουν οι γάτες και η ιαπωνική ποίηση σε μια τέτοια έκφραση; Όχι, καθόλου. Οι γάτες και η ιαπωνική ποίηση είναι ένας υπέροχος συνδυασμός αιώνες τώρα. Και τελευταία έχει πάρει μια μαγική τροπή όλο αυτό. Αλλά ας αρχίσουμε με λίγη ιστορία για τα Χαϊκού.
Οι πιο μυημένοι σε αυτή γνωρίζουν τον Ματσούο Μπάσο (1643-1694). Από μικρός ο Μπάσο αγαπούσε τη φύση και ιδιαίτερα τα ζώα, και ειδικά τις γάτες. Έγραψε σε νεαρή ηλικία ακόμη, κάποια αριστουργήματα, γύρω από αυτήν.
«Ανήσυχη η γάτα έξω, κλαίει.
Φωτιά απ τα κάρβουνα βγαίνει,
κάνει κρύο στο κοτάτσου.»
(Το κοτάτσου είναι μια θερμάστρα με ένα πλαίσιο που κρατά ψηλά μια κουβέρτα σε μια επιτραπέζια επιφάνεια, οι άνθρωποι κάθονται με τα πόδια τους μέσα στο ζεστό χώρο και την κουβέρτα γύρω από τους γοφούς τους – αλλά ολόκληρο το σώμα της γάτας μπορεί να μπει μέσα).
Έτσι ο Μπάσο μας βάζει αυτή την φορά στο ζεστό κοτάτσου, με γατίσια φροντίδα:
«Σαν βαμβάκι να σκάει, περπατάει
μια καθαρή λευκή γάτα. Άγνωστη σε μας,
μέσα στο ζεστό κοτάτσου, ξαπλώνει ικανοποιημένη.»
Το καλοκαίρι οι μπάλες από ίνες βαμβακιού σκάνε από τα μπουμπούκια τους, λευκά και απαλά σαν μια λευκή γάτα που περπατά ανάμεσα στα φυτά. Έλα που τον χειμώνα, η γάτα αναζητά ζεστασιά και καμία εμπλοκή με τον παράλογα μεταβαλλόμενο κόσμο μας. Αντίθετα, ξαπλώνει εκεί στη ζέστη που αγκαλιάζει το κοτάτσου των ανθρώπων. Έτσι ο Μπάσο ολοκληρώνει.
«Ερωτευμένες γάτες,
ησυχία, κρεβατοκάμαρα,
μουντό φεγγάρι.»
Έτσι απλά και όμορφα είναι όλα μέσα απ τα μάτια του ποιητή. Και οι γάτες, μήπως ακριβώς έτσι δεν τα βλέπουν όλα;
SUPER SOS
To βιβλίο του Τσίτσου “Τσίτσος, η γάτα που μιλούσε πολύ” κυκλοφόρησε και η 1η Έκδοση κοντεύει να εξαντληθεί
Ενισχύστε τον Τσίτσο και τις 150 Τσιτσόγατες παραγγέλνοντάς το από ΕΔΩ
Στις αρχές του ΧΙΧ αιώνα, ο επίσης πολύ γνωστός ποιητής, Κομπαγιάσι Ίσα (1763-1828) φτάνει την τέχνη του χαϊκού στο απόγειό της. Ο ίδιος έγραψε αμέτρητα τρίστιχα για γάτες και έδωσε σε αυτές μια μεγάλη θέση λατρείας στη ιαπωνική λογοτεχνία. Ιδού και μερικά απαράμιλλα δείγματα ομορφιάς του λόγου του.
«Ένας κόκκος ρυζιού
κόλλησε στη μύτη της
αγαπημένης γάτας μου.
Οι γάτες στη ζεστή λάμψη
ακολουθούν επίσης
τον Θεό της Περιπλάνησης.
Η γάτα του αγροκτήματος
πηδά στην αγκαλιά του Βούδα
σε ένα μαξιλάρι.
Το ξημέρωμα
η άστεγη γάτα επίσης
κλαίει για αγάπη.
Ανεμοδαρμένα φύλλα
προς το παρόν πιάστηκαν
από τη γάτα.
Ο ναός στο βουνό
με την ευλογία του Θεμελιωτή,
οι γάτες κάνουν έρωτα.»
Η απλότητα και η λιτότητα, είναι ο μεγάλος πλούτος της εκφραστικότητας της τέχνης του χαϊκού. Αλλά θα μου πείτε, γιατί σας τα γράφω όλα αυτά; Γιατί πιστεύω ότι ο καθένας κρύβει μέσα του εν δυνάμει έναν ποιητή. Είμαι σίγουρος ότι το έχετε και εσείς. Εξάλλου έχει γίνει και κάτι σαν κίνημα, δίπλα σε μια φωτογραφία, σε μια ζωγραφιά γάτας, τα προσθέτει ο κόσμος και μια τρίστιχη λεζάντα χαϊκού. Ας το δοκιμάσουμε λοιπόν.
Και για το τέλος, ένα δικό μου:
«Το νυχτερινό ουρανό κρατάει
η γάτα με το λευκό
της σελήνης νύχι».
Και τώρα η σειρά σας. Γράψτε και εσείς, μπορείτε… Βέβαια να τα συνοδεύσετε με ανάλογο φωτογραφικό ή ζωγραφικό υλικό από τους δικούς σας ήρωες και μια μερίδα λαχταριστό …σούσι για αυτούς, εμ πως…
(Σημείωση: Χαϊκού – χωρίς ομοιοκαταληξία ποιητική μορφή που αποτελείται από 17 συλλαβές διατεταγμένες σε τρεις γραμμές των 5, 7 και 5 συλλαβών αντίστοιχα. Το χαϊκού εμφανίστηκε για πρώτη φορά στην ιαπωνική λογοτεχνία κατά το 17ου αιώνα, ως μια λιτή αντίδραση στις περίτεχνες ποιητικές παραδόσεις, αν και έγινε γνωστό με το όνομα χαϊκού κατά τον 19ο αιώνα. Η απόδοση των ποιημάτων έχουν γίνει από ιαπωνικά και αγγλικά ελεύθερα κείμενα απ τον ίδιο τον γράφοντα.)
