Που εντοπίστηκε η πρώτη εξημερωμένη οικόσιτη γάτα στην ιστορία

.. γράφουν η Χρύσα Μαργαρίτη & ο Τσίτσος

Αν και το γενικό σκεπτικό είναι ότι η αρχαιότερη οικόσιτη φυλή γάτας είναι η φυλή Μάου στην Αίγυπτο, η οποία εξημερώθηκε κατά το 2000 πΧ, πρόσφατα Γάλλοι αρχαιολόγοι έχουν ανακαλύψει ότι η αρχαιότερη οικόσιτη φυλή γάτας έζησε στην Λεμεσό της Κύπρου πολύ νωρίτερα, κατά τη Νεολιθική περίοδο. 

Υπάρχουν υποθέσεις ότι οι γάτες εξημερώθηκαν από τους ανθρώπους μετά την ανάπτυξη της γεωργίας, καθώς τότε υπήρξε και αύξηση των τρωκτικών. Οι γάτες της Νεολιθικής εποχής της Κύπρου ήταν σε ημιάγρια ή και οικόσιτη κατάσταση και μερικές φορές οι άνθρωποι… τρέφονταν με αυτές.

Ας μάθουμε όμως περισσότερα για το εύρημα που άλλαξε την ιδέα που είχαμε για την πορεία εξημέρωσης της γάτας:

Σιυλλουρόκαμπος - Το μέρος από όπου ξεκίνησαν όλα

Όλα ξεκίνησαν το 1997 όταν μια ομάδα Γάλλων Αρχαιολόγων με επικεφαλείς τους Jean Guilaine,  Jacques Coularou, Philippe Deveze,  και Francois Briois έκανε ανασκαφές στην περιοχή με το όνομα Σιυλλουρόκαμπος, λίγο έξω από την Κοινότητα Παρεκκλησία, μια κοινότητα με τεράστια ιστορία, από το 7500 πΧ! Τότε η ζωή των ανθρώπων ήταν τελείως διαφορετική, μια και κυνηγούσαν ζώα με ρόπαλο για την εξασφάλιση της τροφής και για να προφυλαχθούν από επικίνδυνους θηρευτές έφτιαχναν τείχη. 

Η ανασκαφή αποκάλυψε ένα ταφό ανθρώπου μέσα στον οποίο βρέθηκαν και τα οστά μιας.. γάτας, η οποία θεωρήθηκε (και όχι χωρίς λόγο) ως  η πρώτη εντοπισμένη πραγματικά εξημερωμένη γάτα που ζούσε μαζί με τους ανθρώπους! Οι Γάλλοι αρχαιολόγοι μάλισταν έφτιαξαν ενα DVD όπου περιγράφουν τα ευρήματά τους! Δείτε στιγμιότυπα εδώ:

Τα παραπάνω μαρτυρούν ότι οι γάτες για πρώτη φορά εξημερώθηκαν από τον άνθρωπο στην Αρχαία Κύπρο, πιθανώς για τους γνωστούς λόγους της προστασίας από τα τρωκτικά και τα φίδια που μάστιζαν τις πρωτόγονες ανθρώπινες κοινωνίες τότε. Η ηλικία του ευρήματος μας πάει πίσω στην.. Νεολιθική Περίοδο, δηλαδή 9500 πριν την εποχή μας και ανέτρεψε την μέχρι τότε κυριαρχούσα ιδέα ότι οι γάτες εξημερώθηκαν για πρώτη φορά στην Αρχαία Αίγυπτο.

Τα ευρήματα από τον τάφο του Σιυλλουρόκαμπού δείχνουν να ταιριάζουν με τα χαρακτηριστικά της φυλής Felis sylvestris lybica (Αφρικάνικη Αγριόγατα της Eγγύς Aνατολής) και φαίνεται ότι πλέον έχουμε τα στοιχεία που αποκαλύπτουν ποια ήταν η πρώτη εξημερωμένη γάτα στην ιστορία από την οποία πιθανώς προέκυψε η αγαπημένη μας Felis catus, η οικιακή γάτα. 

Άλλωστε και η αρχαία φυλή γάτα Mau της Αιγύπτου φαίνεται να προέκυψε από την Felis sylvestris lybica! Όλα τα παραπάνω κάνουν την Αφρικάνικη Αγριόγατα της Εγγύς Aνατoλής.. γιαγιά της συγχρόνης γάτας! 

Σε μια σύντομη παρένθεση, αν θέλετε να μάθετε τα πάντα για τη γάτα στην Αρχαία Αίγυπτο διαβάστε τον παρακάτω σύνδεσμο:

Επιστρέφοντας στο βασικό θέμα του άρθρου σας παρουσιάζω φωτογραφία με το εύρημα που άλλαξε τον τρόπο που φανταζόμασταν την ιστορία της γάτας. Βλέπουμε τα όστα του Νεολιθικού ανθρώπου και λίγο δίπλα μερικά πολύ μικρότερα οστά γάτας: 

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν με τρόπο ηχηρό ότι ο πρώτος τόπος που έζησαν οι αρχαιότερες οικόσιτες γάτες ήταν η Κύπρος!

Η ιστορία των γατών της Κύπρου

Οι σημερινές οικόσιτες γάτες της Κύπρου ονομάζονται “γάτες της Αγ.Ελένης”, “γάτες του Αγ.Νικόλα” ή και “γάτες της Αφροδίτης”. Το αρχαιότερο γραπτό εύρημα που να αναφέρει για την είσοδο της οικόσιτης γάτας στην Κύπρο χρονολογείται το 328μΧ, όταν η αυτοκράτειρα Ελένη της Κωνσταντινούπολης που αργότερα μετονομάστηκε σε Αγία Ελένη, έστειλε με πλοίο εκτοντάδες οικόσιτες γάτες από την Αίγυπτο και την Παλεστίνη στην Κύπρο για να ελέγξει την αύξηση που είχε σημειωθεί στα δηλητηριώδη φίδια , μετά από μια περίοδο ξηρασίας που διήρκεσε για 37 χρόνια. 

Μάλιστα η έδρα των γατών που εστάλησαν από την Αγία Ελένη στην Κύπρο ήταν το Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου, στη Λεμεσό, που πήρε και το όνομα ‘Μοναστήρι των Γάτων’. Αν θέλετε να μάθετε την ιστορία των γατών του μοναστηριού του Αγίου Νικολάου και πως κατάφεραν κυριολεκτικά να σώσουν τον άνθρωπο, διαβάστε το αναλυτικό μου άρθρο ακριβώς ΕΔΩ.

Τέλος να πούμε ότι για τις γάτες “της Αγίας Ελένης” έχει γράψει και ο βραβευμένος με Νόμπελ ποιητής Γ.Σεφέρης.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *